GENEZA
Dokładna data powstania budynku nie jest znana, ponieważ na początku XX w. wybuchł pożar, w wyniku którego obiekt spłonął doszczętnie, a tym samym wszelkie informacje o poprzednich właścicielach zostały bezpowrotnie utracone. Po tej katastrofie został odbudowany i przywrócono mu dawny wygląd. Kamienica dostała się w ręce Anieli Stachowskiej i jej męża na podstawie kontraktu z 23 czerwca 1926 r., który został uwierzytelniony dwa lata później. Państwo Stachowscy mieli jedno dziecko: syna Stefana. Założył on drukarnię i księgarnię, która w okresie okupacji niemieckiej została przejęta przez Richarda Dentera. Stefan Stachowski ożenił się z panną Szczukowską, która urodziła mu jedno dziecko – córkę Halinę, której dalsze losy nie są znane. W okresie międzywojennym jednym z lokatorów był naczelny lekarz i chirurg Szpitala Powiatowego Jan Lemańczyk, który razem z dr. Homerczykiem powszechnie leczył ludność kościerską. W okresie okupacji Niemcy przebudowali kamienicę, tworząc filar pod narożną wieżyczką w celu zwiększenia widoczności i bezpieczeństwa.
Na ścianie od strony ul. Partyzantów znajduje się tablica upamiętniająca bohaterską walkę partyzantów poległych w II wojnie światowej oraz 200. rocznicę urodzin Józefa Wybickiego.
OPIS OBIEKTU
Kamienica jest obiektem podpiwniczonym o czterech kondygnacjach nadziemnych. Jej pokrycie stanowi płaski wielospadowy dach o konstrukcji drewnianej. Kamienica została ozdobiona w stylu secesyjnym. Świadczy o tym m.in. podwójna kopuła będąca zwieńczeniem narożnej wieży. Pierwowzór kopuły znajdującej się na planie obiektu z 1905 r. różni się od tej, którą można oglądać dzisiaj, ponieważ naszkicowana została w stylu barokowym. Wieżyczkę podpierają dwa maszkarony, czyli dekoracje w kształcie stylizowanych głów ludzkich o groteskowych rysach. Obramowania okienne różnią się od siebie na każdym pietrze. Między pierwszym a drugim piętrem okna wieńczy zdobiona dekoracja ornamentalna. Gzymsom nadano kształt prosty (klasyczny), choć na najwyższej kondygnacji ma on falistą formę. Dzięki temu fasady zostały urozmaicone, ożywione, wzbogacone o grę światła i cienia.
Opracowanie: Joanna Jereczek, Anna Lemańczyk, Magdalena Moll, Maciej Kupper
BIBLIOGRAFIA
- I Zbiór dokumentów budynku na Placu 1 Maja 12
- II Zbiór dokumentów budynku na Placu 1 Maja 12
- Księga wieczysta z odpisem uwierzytelnionym
- Plan kamienicy z 12.10.1905 r. I 1910 r.
