W 1843 roku wzniesiono na rynku neogotycki ratusz. Jest to budowla dwukondygnacyjna, ustawiona szczytem do rynku, murowana, z czerwonej cegły, co wyróżnia ją spośród innych budynków. Wzniósł ją budowniczy Andrzej Gratzki. Trzyczęściowa fasadę dzieli poziomo wydatny gzyms, nad którym pod oknami (każde zasklepione jest odcinkiem łuku) widać zdwojone wnęki. Nad ostrołukowym oknem szczytu znajduje się okrągła tarcza zegara. Szczyt zwieńczony jest kompozycją trzech masywnych fial wyrastających ze schodkowych wsporników wiążących fiale a oddzielonych łęczkami w murze. Każda z nich aryta jest namiotem z daszkiem, a na najwyższej, środkowej, umieszczona jest chorągiewka z datą zamknięte są od góry półkolistym łukiem. Ratusz jest najstarszym obiektem przy Rynku i jednym z najpiękniejszych zabytków Kościerzyny.
ZEGAR
Ratusz od dawna zwany jest przez mieszkańców miasta „domem pod zegarem”, ponieważ już w połowie XIX wieku wieńczył go zegar. Ma on bogate, aczkolwiek dramatyczne dzieje. W czasie II wojny światowej został skradziony. W jego miejsce wstawiono zegar elektryczny. Niebawem i ten „wyemigrował” wraz z wojennymi urzędnikami Starostwa. Po dawnym czasomierzu na Ratuszu widniał tylko otwór, osłonięty przybrudzoną szybą. Podjęte przez władze miasta kroki zmierzające do renowacji budynku, trwające blisko pięć lat, zrodziły pomysł o przywróceniu zegara w jego dawne miejsce. Kościerski Ratusz został zatem ponownie wyposażony w zegar a stało się to w styczniu 1999 roku. Codziennie o godzinie 12.00 zegar wygrywa melodię kaszubskiego hymnu, czyli Marsza Derdowskiego. Z okazji 600-lecia Kościerzyny władze miasta postanowiły wyremontować zabytkowy ratusz. Podczas prowadzonych prac okazało się, że w jego piwnicach znajduje się unikatowe sklepienie kolebkowe. Po blisko 5-letniej renowacji udostępniono budynek mieszkańcom Kościerzyny. Obecnie na parterze znajduje się restauracja. Oprócz tego w ratuszu znalazło swą siedzibę Muzeum Ziemi Kościerskiej z ciekawą ekspozycja muzealną przedstawiającą dzieje Kościerzyny i Ziemi Kościerskiej a także rozmaite wystawy okolicznościowe.
Opracowanie: Magdalena Szczepańska, Krystyna Zaborowska
BIBLIOGRAFIA
Kościerzyna. Zarys dziejów miasta do 1939 roku, pod red. M. Kallas, Toruń 1998
Dziennik Bałtycki, 2 VI 1998
Dziennik Bałtycki, 3 X 1998
Dziennik Bałtycki, 15 I 1999
Dziennik Bałtycki, 2 VI 1999
Dziennik Bałtycki, 8 VI 1999
Dziennik Bałtycki, 4 VIII 1999
Dziennik Bałtycki, 5 XI 1999
Dziennik Bałtycki, 13-14 VII 2000
